Ich ofiarą padają najczęściej seniorzy. UOKiK ostrzega: uważaj na nieprawdziwe reklamy w prasie. Jak uchronić się przed oszustami?

Jak podaje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, obywatele składają skargi dotyczące reklam produktów pseudomedycznych zamieszczanych w kolorowej prasie. W świetle reklam środki te mają gwarantować wyleczenie z różnych chorób, jednak są to obietnice bez pokrycia.

– Ze skarg konsumentów wynika, że okazywały się nieskuteczne, ich ceny – nieadekwatne do jakości, a profesorowie wychwalający zalety tych produktów – nieistniejący. Co więcej, problematyczne było ustalenie danych i adresu przedsiębiorcy, który zamieścił reklamę produktu, co w praktyce uniemożliwiało odstąpienie od umowy czy reklamację kupionego towaru – czytamy w komunikacie UOKiK.

Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podkreśla, że ofiarami reklam promujących środki, które mają być remedium na wszelkie dolegliwości, padają najczęściej osoby starsze, schorowane, a więc szczególnie wrażliwa grupa konsumentów.

– Odpowiedzialność za to mogą ponosić nie tylko reklamodawcy, ale także wydawcy, którzy bezkrytycznie zamieszczają tego typu reklamy – mówi.

Obecnie z ramienia UKOiK toczy się postępowanie wyjaśniające w sprawie scamu zamieszczanego w gazetach. Pod lupę urzędu trafią reklamy wprowadzające konsumentów w błąd, np.:

• bezpodstawnie wyolbrzymiające właściwości produktu,
• zachęcające do kupna rzeczy szkodliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia,
• informujące o nieistniejących promocjach.

Decyzją urzędu podczas postępowania zostanie sprawdzona nie tylko działalność reklamodawców, ale także wydawców oraz zasady ich współpracy.

Jak podaje UOKiK, prezes urzędu w pierwszej kolejności wezwał do złożenia wyjaśnień w sprawie publikowanych reklam 8 przedsiębiorców z branży wydawniczej:

• Burda Media Polska (m.in. „Prześlij Przepis”, „Dobre Rady”),
• Corner Media („Dziennik Wschodni”),
• Grupa WM (m.in. „Gazeta Olsztyńska”),
• Petstar („Kropka TV”),
• Polska Press (m.in. „Dziennik Zachodni”, „Tygodnik Ostrołęcki”),
• Wydawnictwo Bauer (m.in. „Tele Tydzień”, „Rewia”, „Rozrywka”),
• Wydawnictwo Westa-Druk („Angora”),
• ZPR Media (m.in. „Super Express”).

– Chcemy zwrócić uwagę wydawców na ważny problem społeczny. Sprawdzić, czy i w jaki sposób weryfikują reklamy przed publikacją, w jakich przypadkach odmawiają ich przyjęcia, dlaczego nie podają konsumentom danych reklamodawców, a także dlaczego mimo otrzymywania skarg od czytelników – nadal zgadzają się na zamieszczanie tego rodzaju reklam – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.

Dodaje, że w pierwszej kolejności liczy na samoregulację branży wydawniczej i całkowite wyeliminowanie z gazet reklam wprowadzających w błąd schorowane lub starsze osoby. Dalsze kroki uzależnione są od postawy wydawnictw i podjętych przez nie działań zmierzających do wyeliminowania tych patologicznych przekazów.

– Jeśli będą niewystarczające lub powolne, wówczas wydawcy powinni spodziewać się dalszych działań z naszej strony – ostrzega.

UKOiK przypomina, że zgodnie z prawem prasowym wydawca może ponieść odpowiedzialność za publikowanie reklam sprzecznych z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Reklamy środków pseudomedycznych niejednokrotnie zostały uznane przez Radę Etyki Reklamy za mogące wprowadzać konsumentów w błąd.

Krokiem w dobrą stronę wprowadzenie zakazu reklamowania wyrobów medycznych przez lekarza, farmaceutę lub aktora, który odgrywa ich rolę. Wszedł on w życie 1 stycznia 2023 r. Więcej na jego temat przeczytasz w artykule Moniki Góralskiej: „Zakaz udawania lekarza w reklamie „to zmiana w dobrym kierunku”. Reklama nie może wprowadzać w błąd i oszukiwać pacjenta”.

Aby uchronić konsumentów, przede wszystkim seniorów, osoby starsze i schorowane, przed narażeniem na nieuczciwe praktyki niektórych producentów, UKOiK przygotował listę porad, które mogą pomóc zapobiec nietrafionym zakupom:

1. Nie zamawiaj produktów leczniczych, wyrobów medycznych i suplementów diety z nieznanego źródła.
2. Nie ufaj reklamom oferującym 100-proc. skuteczność w kilka tygodni.
3. Zwróć uwagę na to, kto jest sprzedawcą, czy podana jest jego nazwa, forma organizacyjna czy tylko numer telefonu.
4. Nie kupuj, jeśli w reklamie nie ma nazwy firmy lub jeśli cokolwiek wzbudza twoje podejrzenia.
5. Sprawdź w internecie opinie na temat sprzedawcy lub poproś kogoś o pomoc, jeśli sam z internetu nie korzystasz.
6. Zweryfikuj, czy „autorytet” polecający produkt lub terapię naprawdę istnieje.
7. Sprawdź, czy suplement diety, który chcesz kupić, znajduje się w rejestrze prowadzonym przez Główny Inspektorat Sanitarny, a produkt o charakterze medycznym – w rejestrze produktów leczniczych.
8. Daj sobie czas do namysłu, na skonsultowanie np. z bliskimi, lekarzem. Nie kupuj pod presją, że promocja zaraz się skończy.
9. Nie ufaj zapewnieniom o puli darmowych produktów dla pierwszych osób. To próba wymuszenia szybkiej decyzji. Poza tym potem okazuje się, że aby otrzymać darmowy produkt, trzeba kupić kilka innych. Ostrożnie podchodź też do informacji o otrzymaniu refundacji – to także bywa metoda wprowadzania w błąd i manipulacji.
10. Upewnij się co do warunków odstąpienia od umowy, a przede wszystkim adresu, pod który należy odesłać oświadczenie oraz sam produkt.
11. Jeśli zamówisz i płacisz przy dostawie, poproś kuriera o potwierdzenie przyjęcia płatności i dane nadawcy.
12. W miarę możliwości kontaktuj się pisemnie, a nie telefonicznie – potwierdzenie ustaleń może się przydać!
13. Pamiętaj, że możesz skorzystać z bezpłatnej pomocy prawnej, np. u miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów.
14. Jeśli masz wątpliwości co do reklamy i właściwości suplementu diety, skontaktuj się z Głównym Inspektoratem Sanitarnym.

Jeśli padłeś ofiarą nieuczciwych praktyk producentów środków pseudomedycznych, zadzwoń na infolinię konsumencką: 801 440 220 lub 222 66 76 76 lub napisz na adres: [email protected]

Źródło: Seniorze, uważaj na reklamy środków pseudomedycznych! UKOiK